Groene omheiningen zijn de milieuvriendelijkste manier om je tuin af te schermen. Ook gaat een groene haag vaak langer mee dan een houten schutting. Als je toch voor een schutting kiest, dan kun je letten op de milieubelasting van de materialen van je hek of schutting.

Tips voor een groene schutting

Groene haag: de milieuvriendelijkste keuze

Een haag bestaat vaak uit dicht op elkaar groeiende struiken of heesters. Hagen zijn de milieuvriendelijkste manier om je tuin af te schermen. Voor hagen zijn namelijk geen bouwmaterialen nodig met bijbehorende milieubelasting. Daarnaast maakt een haag je tuin gastvrij voor insecten, vogels en andere dieren: hij biedt beschutting, woonruimte en voedsel. In tegenstelling tot een schutting, kunnen dieren zoals egels en amfibieën er gemakkelijk doorheen lopen.

Een groene omheining draagt ook bij aan de klimaatbestendigdheid van je tuin: groen neemt regenwater op, vangt fijnstof uit de lucht en zorgt voor verkoeling in hete periodes. Ook draagt een groene haag bij aan de positieve effecten van groen op de gezondheid. Bovendien laat een groene omheining meer wind door dan een schutting. Daardoor is een haag beter bestand tegen harde windstoten en zorg het voor een koel briesje op hete dagen.

Hoe krijg je een gezonde haag?

Om je haag te beschermen tegen plagen (zoals de buxusmot) is het slim om te kiezen voor een haag die bestaat uit 2 of 3 verschillende plantensoorten. Met goede verzorging kan een haag lang meegaan, er zijn hagen bekend van wel 200 jaar oud. Snoei de haag op het goede moment van het jaar (dat hangt af van het soort haag) en snoei niet als het heel warm is. Bij het snoeien kun je voor het milieu beter een handmatige heggenschaar gebruiken dan een automatische. Bemest je haag (indien nodig) één keer per jaar.

Onderhoud van een haag

Net als bomen hebben hagen de eerste periode na aanplanten wekelijks extra water nodig, tot ongeveer vier maanden na aanplant. Het eerste en tweede jaar hebben ze alleen in droge periodes nog wat water nodig. Door bodembedekkers onder de haag te plaatsen voorkom je dat de grond uitdroogt of dat er onkruid groeit.

Klimplanten tegen gaas of hek

Als je geen ruimte hebt voor een haag, kun je wel groene klimplanten tegen de omheining laten groeien. Zo geef je groen een kans aan de rand van je tuin.

Welke tuinafscheiding kies je?

Als je de ruimte hebt is een natuurlijke haag de beste keuze voor het milieu. Een haag groeit vanzelf en je hebt geen bouwmaterialen nodig. Kies je niet voor een groene haag, maar voor een hek of schutting? Let dan op de milieubelasting van de materialen van je hek of schutting. Houten schuttingen bestaan uit een scherm (van planken) en palen. De palen kunnen van een ander materiaal gemaakt zijn dan het scherm zelf. De milieubelasting verschilt per materiaal en hangt ook af van de energie die nodig is om de onderdelen te maken en vervoeren. Daarnaast is het per materiaal verschillend hoe lang ze meegaan en hoe goed de materialen gerecycled kunnen worden. Omdat er zoveel keuze is geeft Milieu Centraal de top 3.

Top 3: keuzes voor om je tuin

1. Haag: een levende schutting
2. Hek van betongaas of een natuurlijk tuinscherm (wilgenhout) met begroeiing
3. Stalen hek met begroeiing

Na de haag kun je het beste kiezen voor begroeiing tegen een hek van betongaas of een natuurlijk tuinscherm van bijvoorbeeld wilgentenen. Dit komt doordat de milieubelasting van deze materialen kleiner is dan andere schuttingsmaterialen. Gebruik palen van Europees hardhout en plant klimplanten. Op de derde plek staat het stalen hek.

Afraders: hout zonder keurmerk, tropisch hardhout, geïmpregneerd hout en natuursteen van ver. Voor alle schuttingen geldt: laat er planten tegenaan groeien en geef dieren een doorgang.

Hout

Een houten schutting is niet de allerbeste keuze, maar als je zorgvuldig hout kiest maakt dat verschil. Hardhout is het geschiktste schuttingmateriaal, omdat dit lang meegaat. Let er bij de aankoop op dat het hout een milieukeurmerk heeft, zoals FSC of PEFC. Hout met een keurmerk komt gegarandeerd uit een duurzaam beheerd bos, dat ook na de kap doorgroeit. Kies bij voorkeur voor Europees hardhout, zoals robinia, eiken of kastanje.

Verduurzaamd hout

Qua levensduur kan verduurzaamd hout een alternatief zijn voor hardhout. Je kunt daarbij kiezen voor 'gemodificeerd' of 'geïmpregneerd' hout. Bij gemodificeerd hout heeft het hout meestal een warmtebehandeling gehad om te zorgen dat het langer meegaat. Geïmpregneerd hout is in een bad van chemicaliën gelegd en daardoor het minst milieuvriendelijk. Het impregneermiddel bevat schadelijke stoffen die in de bodem en het water terecht kunnen komen. Alleen geïmpregneerd hout met het KOMO-keurmerk is zo geproduceerd dat de kans hierop een stuk kleiner is.

Let er ook op dat je een oude schutting vervangt vóórdat deze begint te rotten om te voorkomen dat schadelijke stoffen in de bodem lekken. Dat is extra belangrijk als het hout een groenige kleur heeft. Dan is de kans namelijk groot dat het om geïmpregneerd hout gaat. Geïmpregneerd hout kan niet hergebruikt worden; nóg een reden waarom dit een milieuonvriendelijke keuze is. Je moet het hout apart inleveren bij de milieustraat (stort) in je gemeente. Gooi geïmpregneerd hout nooit in de open haard, bij het verbranden kun je schadelijke stoffen inademen. Lees meer over hoe je verantwoord hout kiest.

Steen en metaal

Ga je voor een stenen of metalen schutting? Dan kun je tussen veel soorten materialen kiezen. Betongaas of een stalen hek met begroeiing is dan de beste keuze voor het milieu: de productie kost weliswaar veel energie, maar deze materialen gaan lang mee en kunnen goed gerecycled worden.

Let bij natuursteen op de herkomst. Natuursteen uit Nederland of één van de buurlanden is een betere keuze dan steen van ver. Steen is erg zwaar, waardoor voor het transport veel energie nodig is. Stenen in een stalen schanskorf hebben minder impact. Steen gaat heel lang mee en kan goed worden hergebruikt.

Het klassieke bakstenen muurtje gaat zo’n 60 jaar mee, maar heeft een relatief hoge milieubelasting. Dat komt door het bakken van bakstenen en het maken van cement. Let ook bij schuttingen van steen en metaal op dat kleine dieren een opening krijgen om doorheen te lopen.

In plaats van nieuwe materialen gebruiken kun je ook voor tweedehands gaan. Hergebruik bijvoorbeeld stenen voor een los gestapeld muurtje of insectenhotelbank, een ideale woonplek voor insecten.